W gminie Potęgowo odkryto kolejne pradziejowe znalezisko. Po badaniach megalitów łupawskich w latach 70 i 80 -ych XX wieku w okolice przebogatych terenów doliny Łupawy ponownie wrócili archeolodzy.
Na obiekt w Grąbkowie, wiele lat temu uwagę zwróciła Karolina Maria Gołębiowska, wraz z Kazimierzem Stępniakiem właścicielka grąbkowskiego pałacu i pobliskich terenów. W 2019 roku pani Karolina poprosiła o pomoc w zweryfikowaniu tego miejsca lokalnego archeologa i pasjonata historii Tomasza Wiktorzaka ze Stowarzyszenia Przyjaciół Łupawy „Dolina Łupawskich Megalitów”. Po weryfikacji powierzchniowej i oględzinach, koliste wzniesienia okazały się kurhanami, częściowo zniszczonymi, z leżącym na powierzchni materiałem archeologicznym w formie przepalonych kości i fragmentów naczyń, zapewne popielnic. Obiekt został zgłoszony do konserwatora zabytków, który potwierdził znalezisko. Na przełomie września i października 2021 roku, za zgodą konserwatora zabytków oraz przy istotnym wsparciu właścicieli terenu, przeprowadzone zostały ratunkowe badania archeologiczne pod kierunkiem Pracowni Archeologicznej „Alagierscy” Katarzyna, Piotr Alagierscy z Chodzieży.
Podczas intensywnych wykopalisk odkryto bogaty pochówek z tzw. kultury przedłużyckiej, z około II okresu epoki brązu. Datowanie bezwględne jeszcze nie jest ustalone ale można ze sporym prawdopodobieństwem szacować wiek kurhanu na ok. 1700-1500 lat przed naszą erą. Komora grobowa kobiety i mężczyzny (być może trzeciej osoby) była bogato wyposażona w dary grobowe charakterystyczne dla wczesnej epoki brązu między innymi takie jak: brązowa siekierka z podniesionymi brzegami, brązowy sztylet z fragmentem pochewki, tarczki i szpile z brązu, kolię bursztynowa, toporek kamienny czy kamienne żarno. Odkryto także fragmenty kości i włosów, co jest ewenementem na naszych ziemiach, gdyż tego typu znaleziska nie zachowują się z racji na uwarunkowania glebowe. Oprócz tego znaleziono fragmenty dużych naczyń ceramicznych, zapewne zasobowych na żywność.
Wstępne wyniki badań są wspaniałe, niektóre rangi europejskiej, co zaskoczyło całą ekipę badawczą. Tym bardziej, że tego typu znaleziska odnotowane były w naszych stronach w czasach przedwojennych . W wykopaliskach oprócz osób wspomnianych wcześniej brali udział: Cezary Kaczmarczyk i Ryszard Ogrodnik z Bractwa Rycerzy Bezimiennych z Wałcza, Tomasz Częścik, Małgorzata Częścik, Adam Satro, Tomasz Urbaniak, Mirosław Engel, Maciej Sokołowski, Łukasz Ulaszek, oraz osoby ze Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego Gryf ze Słupska. Całej ekipie należą się wielkie podziękowania, gdyż obiekt ze względu na swój ogrom i konstrukcję wymagał ciężkiej i mozolnej pracy, wystarczy wspomnieć, że kurhan kamienno - ziemny wymagał rozebrania ok. 50 ton głazów i kamieni. Teraz cierpliwie trzeba czekać na badania specjalistyczne, które przyniosą więcej szczegółowych informacji na co potrzebny jest czas i fundusze. Zapewne całość projektu zakończy się publikacją książkową.
Tomasz Wiktorzak
Archeolog
Stowarzyszenie Przyjaciół Łupawy
„Dolnia Łupawskich Megalitów”
Zdjęcia: Tomasz Wiktorzak, Piotr Alagierski, Łukasz Ulaszek (z drona)
